Փետրվար ամսվա ամփոփում

Ներկայացնել մեյոզի փուլերը:

Մեյոզ կամ բջջի ռեդուկցիոն բաժանում, էուկարիոտ  բջիջների՝  կենդանիների  բույսերի  և սնկերի սեռական բազմացում  ժամանակ իրականացող բաժանման հատուկ եղանակ։ Մեյոզով կիսվող բջիջներում քրոմոսոմային հավաքակազմ  քանակը կրճատվում է երկու անգամ՝ մեկ դիպլոիդ բջջից առաջանում են չորս հապլոիդ բջիջներ։ Մեյոզի արդյունքում առաջացած բջիջները, կամ գամետներ  են, կամ սպորներ։ Կենդանիների արական գամետներն անվանում են սպերմատոզոիդներ իսկ իգականը՝ ձվաբջիջներ Մեյոզի ընթացքում երկու անգամ կրճատված քրոմսոմային հավաքակազմ ունեցող գամետները միաձուլվում են բեղնավորման ընթացքում և առաջացած զիգոտում քրոմոսոմների սկզբնական քանակը վերականգնվում է։

Ներկայացնել մեյոզի եւ միտոզի նմանությունը եւ տարբերությունը:

Տարբերություններ
1. Միտոզից հետո ստացվում է երկու բջիջ, իսկ մեյոզից հետո չորս բջիջ:
2. Միտոզը տեղի է ունենում սոմատիկ բջիջներում, իսկ մեյոզը ՝ սեռական:
3. Միտոզից հետո դուստր բջիջներում քրոմոսոմների քանակը մնում է նույնը` ինչ մայրականում, իսկ մեյոզից հետո այն կրճատվում է 2 անգամ:
4. Միտոզից հետո ստացվում են սոմատիկ բջիջները`մարմնական բջիջներ, իսկ մեյոզից հետո ՝ սեռական բջիջները` գամետները — սպերմատազոիդ և ձվաբջիջ: Բույսերում մեյոզից հետո առաջնում է սպորները:

Բույսերի մոտ ինչպես է տեղի ունենում կրկնակի բեղմնավորում:

Առէջների փոշեբներում բջիջները կիսվում են, և ձևավորվում են փոշեհատիկները: Յուրաքանչյուր փոշեհատիկ կազմված է վեգետատիվ և գեներատիվ բջիջներից: Փոշեհատիկը ծածկված է երկու թաղանթով: Արտաքին թաղանթը անհարթ է, որն օգնում է փոշեհատիկին կպչել վարսանդի սպիին: Փոշեհատիկի առաջացման հետ միասին սերմնասկզμնակում ձևավորվում է սաղմնապարկը: Սերմնասկզբնակները զարգանում են վարսանդի սերմնարանի ներսում: Սերմնասկզբնակների քանակը տարբեր բույսերի մոտ տարբեր է: Ցորենի, գարու, բալի սերմնարանում կա միայն մեկ սերմնասկզբնակ,իսկ օրինակ՝ բամբակենու մոտ մի քանի տասնյակ, իսկ կակաչի մոտ մի քանի հազար: Փոշեհատիկն ընկնում է վարսանդի սպիի վրա և ամրանում սպիի կպչուն շաքարային միացությունների շնորհիվ: Տեղի է ունենում բեղմնավորում, և առաջանում է զիգոտ: Երկրորդ սպերմիումը ձուլվում է կենտրոնական խոշոր բջջի կորիզի հետ:

Ներկայացնել վիրուսներ թեման:

Վիրուսը ոչ բջջային կառուցվածք ունեցող հարուցիչ է, որը բազմանում է միայն կենդանի բջիջներում։ Վիրուսները վարակում են կյանքի բոլոր ձևերը՝ կենդանիներին, բույսերին, բակտերիաներին։
Վիրուսները տարածվում են բազմաթիվ ճանապարհներով։ Բույսերի վիրուսները փոխանցվում են բույսից բույս բուսահյութով սնվող միջատների միջոցով։ Կենդանական վիրուսները փոխանցվում են արնախում միջատների միջոցով։ Գրիպի վիրուսները տարածվում են օդակաթիլային եղանակով՝ հազի և փռշտոցի միջոցով։ Ռոտավիրուսները փոխանցվում են երեխաների հետ անմիջական շփման հետևանքով։ ՄԻԱՎ-ը սեռական ճանապարհով և վարակված արյան ներարկմամբ փոխանցվող վիրուսներից է։ Վիրուսի կողմից վարակվող բջիջներն անվանվում են թիրախներ։

Համեմատել Covid 19 եւ օմիկրոն վիրուսը՝ ինչ մուտացիայի է ենթարկվել վիրուսը:

«Օմիկրոնը» ի տարբերություն Covid-ի ավելի թեթև ընթացք ունի։ COVID-19 վիրուսի Omicron տարբերակը ունի մի քանի մուտացիաներ, որոնք կարող են ազդել նրա վարքի վրա: Ներկայումս Omicron-ի մասին քիչ բան է հայտնի, ուստի լայնածավալ հետազոտություններ են իրականացվում։ Հայտնի է, որ օմիկրոնի նախանշանները և ընթացքը գրեթե ամբողջովին համապատասխանում է covid-19 — ի հետ։

Масленица -Барекендан

Масленица – веселый и жизнеутверждающий праздник проводов зимы и встречи весны, который с удовольствием отмечают как дети, так и взрослые. Но нужно помнить, что Масленица – это древний, еще языческий праздник, который сохранился после крещения Руси. Вы знаете, почему масленица – такой громкий и шумный праздник? Потому что землю нужно разбудить, и тогда начнется весна, можно будет пахать землю и сеять хлеб.

Почему у масленицы нет постоянной даты?

Масленица – праздник переходящий и не имеет постоянного числа, он отмечается за 7 недель до Пасхи, в последнюю неделю перед Великим постом. Масленица празднуется целую неделю, которая так и называется — масленичная неделя.  В последний день масленичной недели устраиваются народные гуляния.

Почему праздник проводов зимы называется масленицей?

Во время масленичной недели мясо уже не ели, так начиналась подготовка организма к Великому посту (7 недель). А называется праздник масленицей потому, что масло еще можно было есть наряду с другими молочными продуктами (масленица от слова «масло»).

Почему на масленицу пекут блины?

Потому что круглый, румяный  и золотистый блин так похож на солнышко. А весны без солнышка не бывает.

      Как отмечали масленицу на Руси?

На Руси масленица всегда отмечалась широко.

С понедельника по среду масленица называлась «узкой», с четверга начиналась «широкая» масленица – все ходили друг к другу в гости, отдыхали, работать было запрещено.

На Масленичную неделю у каждого дня имелось свое название и были свои развлечения и обряды.

Понедельник — встреча Масленицы. Делали куклу, украшали ее, садили в сани и везли на горку. Встречали куклу ее песнями. Первой всегда была ребятня. Начиная с этого дня, детвора ежедневно каталась с горок.

Вторник — заигрыш. Взрослые и дети ходили по домам, поздравляли с Масленицей и просили блины. Все ходили в гости, пели песни, веселились. На заигрыш начинались потехи, игрища, катания на лошадях.

Среда — лакомка. Начинали кататься с горок и взрослые. По деревне ездила тройка с бубенцами. В этот день было принято ходить в гости по родственникам всей семьей. На лакомку народ кушал в изобилии разные масленичные вкусности.

Четверг — разгуляй-четверток. В разгуляй было больше всего игрищ. Конские бега, кулачные потехи, борьба – все это развлечения разгуляя. Устраивались катания с гор на санях. Ряженые как могли веселили народ. Гуляли с утра до ночи, водили хороводы, плясали, пели частушки.

Пятница — тещины вечерки. В этот день недели зятья угощали блинами своих тещ. Девушки в полдень выносили в миске блины и шли к горке. Парень, которому нравилась девушка, торопился попробовать ее блины, чтобы узнать: хорошая ли хозяйка из нее получится.

Суббота — золовкины посиделки. На посиделки молодые семьи приглашали к себе родных. Вели разговоры о жизни, если кто был в ссоре – обязательно было принято мириться. Вспоминали умерших родных и близких.

Воскресенье — прощенный день. В этот день устраивали проводы Масленицы. Из соломы раскладывали большой костер и сжигали на нем куклу Масленицы. Пепел от того костра разбрасывали по полям, чтобы по осени был богатый урожай. В прощенное воскресенье люди мирились, просили прощения друг у друга. Было принято говорить: «Прости меня, пожалуйста». На что отвечали: «Бог тебя простит». Потом целовались и забывали обиды навсегда.

_______________________________________________________

Пословицы и поговорки о Масленице

Существует множество пословиц и поговорок про масленицу, попробуйте вместе с детьми объяснить их значение:

«Не жизнь, а Масленица»,

«Масленица – объедуха, деньгам приберуха»,

«Хоть с себя все заложить, а масленицу проводить»,

«Чтоб вам извозиться по локти, а наесться по горло».

Барекендан

Фев24

Армянская церковь празднует Масленицу в преддверии Великого поста 
________________

Армянская апостольская церковь празднует в воскресенье, 23 февраля, Истинную масленицу, предшествующую Великому посту.

Масленица у армян называется Барекендан, что дословно означает «доброе житие». В старину на праздник готовили обильную пищу, веселились, а бедняки становились предметом всеобщего внимания и пользовались общественным столом. В воскресную ночь после Масленицы на ужин ели мацун (кисломолочный напиток) и катнов — молочную рисовую кашу.

Традиционно в этот день проходят карнавальные шествия, сопровождаемые маскарадом, песнями и танцами.
Истинная масленица (Бун Барекендан) отмечается в воскресенье перед началом Великого поста. За день до этого, в субботу, алтарная завеса в храмах закрывается на весь период Великого поста.

Масленица является выражением добродетелей. В этот день люди выходят из траура и начинают радоваться, забывают о страданиях и находят утешение. Каждый христианин смиренностью души, покаянием, постом и с надеждой на милость Божия приступает к сорокадневному Великому посту.

Сразу за сорокадневным постом следует еще недельный пост – Страстная Седмица. Великий Пост охватывает семь воскресений, отражающих восемь особо памятных событий: жизнь в раю (Истинная Масленица), изгнание, возвращение блудного сына, притчу о неверном домоправителе, притчу о неправедном судье, пророчество о втором пришествии и Вход Господень в Иерусалим (Вербное Воскресенье).

առաջադրանք

1․Տրված հատվածները արևմտահայերենից փոխադրի՛ր արևելահայերեն։

Մեր թթենիները հինգ ամիս բերք կուտային։ Մայիսի առաջին շաբաթները կճերմկնային, հունիսին կանուշնային։ Հուլիսին, օգոստոսին անանկ կըլլային, որ մեղր կդառնային, մատերնիս իրար կփակցնեին: Օգոստոսին վերջավորությանը, սեպտեմբերին՝ չամիչ կըլլային։ Ճյուղերը կմնային, կամ, գետին կթափեին։ Չամիչներեն ալ անուշ։ Մինչև Վարագա խաչերը՝ թե իրենք իրենցմե կիյնային, թե նորեն կբուսնեին։

Բայց մենք կխնամեինք մեր թթենիները։ Մայիսեն առաջ կհարդարեինք ծառերուն տակը։ Խիճ մը, խոտ մը պիտի չմնար։ Ծեփիչով կծեփեինք։ Լողով կլողեինք։ Ագուգաներով կծածկեինք առուներու ցանցը: Այսինքն՝ գետեզերքի մողիներու, ուռիներու, եղեգներու ճյուղերով կգոցեինք։ Հողով կծեփեինք։ Փապուղի կընեինք, որպեսզի թութերը առուները չիյնան ու գետը չերթան։ Կաղբեինք արմատերը, ամեն յոթը օրը կոռոգեինք, ջուրով կողողեինք։

Հակոբ Մնձուրի «Արմտանի այգիները»

Մեյոզ

1․ ներկայացնել մեյոզի փուլերը մանրանասն

մեյոզը բաղկացած է 2 հաջորդական բաժանումներից նրանց մինջև կա ինտերֆազ։

Առաջին պրոֆազը շատ բարդ է՝ կազմված է 5 փուլերից։

Լիպտոտենա, քրոմոսոմները ձևավորվում են բարակ թելերի տեսքով (կրճատվում են)։

Զիգետգենա, ընթանում է կոնյուգացիա, հոմոլոգ քրոմոսոմների կազմությունների հետ միացումով որոնք կազմված է երկու միացած քրոմոսոմներից։Հերագայում խտանում են։

Պահիտենա, ամենաերկար փուլն է, տարբեր մասերում հոմոլոգ քրոմոսոմները իրար են միացվում որտեղից առաջանում էն խիազմաներ։տեղի է ունենում տրամախաչում։

Դիպլոտենա,տեղի է ունենում քրոմոսոմների մասնակի ապապարուրում,տեղի է ունենում տրանսլիացիա հոմոլոգ քրոմոսոմները դեռևս մնում են միացված։

Դիակենես, ԴՆԹ-ն մաքսիմալ կերպով կոնդեսացվում է, սինթեզման գործընթացները ավարտվում են։ Ցենտրիոլները հեռանում են դեպի տարբեր բևեռներ։

2․ որ բջիջնորն են բազմանում մեյոզի ճանապարհով

3․ինչով են տարբերվում մեյոզը և միթոզը

ՀՀ

Հայաստանի հանրապետության մարզերը, խոշոր քաղաքները և ջրագրական ցանցը։ Մարզերի թիվը 10 է բաժանված է 3 մասի հյուսիսային կենտրոնական և հարավային հյուսիսային մարզերն են շիրակի Տավուշի և

Շիրակ մարզի մարզկենտրոնը Գյումրին է խոշոր քաղաքներն են Գյումրին Արթիք և Մարալի։ Լոռու մարզի մարզկենտրոնը Վանաձորն է

Խոշոր քաղաքներն են Վանաձոր, սպիտակ, Ստեփանավան, Թումանյան, Տաշիր, Ալավերդի, Ախթալա, Շամլուղ։ Տավուշի մարզի մարզկենտրոնը Իջևան, խոշոր քաղաքներն են Իջևան,Դիլիջան,Նոյեմբերյան և բերդ

Կենտրոնական հատվածի մարզերն են Արագածոտնի, Կոտայքի Գեղարքունիքի մարզերը

Արագածոտնի մարզի մարզկենտրոնը աշտարակն է

Խոշոր քաղաքներն են աշտարակ թալին և ապարան

Կոտայքի մարզի մարզկենտրոնը Հրազդան, խոշոր քաղաքներն են հրազդան, Աբովյան, Չարենցավան, նոր հաճն, Եղվարդ, Ծաղկաձոր և բյսւրեղավան։

Գեղարքունիքի մարզի մարզկենտրոնը գավառ, խոշոր քաղաքներն են գավառ ոևան Մարտունի Վարդենիս ճամբարակ

Գեղարքունիքի մարզում է գտնվում Հայաստանի հանրապետության խոշոր գյուղերը վարդենիկ և գետաշեն։ Նաև գտնվում է Հայաստանի հանրապետության ամենաբարձր գյուղը վերին Շորժա,

Հհ-ի ամենացածր կետն է Դեբեդ գետի ստորին հոսանքի ավազանը 378մ.

Հարավային հատվածի մարզերն են Արմավիր Արարատ վ. Ձոր և Սյունիքի մարզեր

Արմավիրի մարզ մարզկենտրոնը Արմավիր

խոշոր քաղաքներից են Արմավիր Էջմիածին և մեծամոր

Արարատի մարզ մարզկենտրոնը Արտաշատ

Խոշոր քաղաքներից են արտաշատ

Վեդի Արարատ մասիս

Վ Ձորի մարզկենտրոնը Եղեգնաձոր

Խ. քաղաքներից են Եղեգնաձոր ծ

Սյունիքի մարզ մարզկենտրոնը Կապան

Խ. քաղաքներից են

ջրագրական ցանց

Արագածոտնի մարզով հոսում է քասախ գետը, Շիրակի մարզով հոսում է Ախուրյան գետը որը սկիզբ է առնում արփի լճից

Լոռու մարզից հոսում է Դեբեդ գետը վտակներն են Ձորագետ և փամբակ

Տավուշի մարզով հոսում է Աղստև գետը իր Տավուշ ոսկեպար գետիկ վտակներով Գեղարքունիքի մարզով հոսում է Հրազդան գետը որը սկիզբ է առնում սևանա լճից, անցնում է նաև Կոտայքի մարզով

Արարատի մարզով է հասում վեդի գետը Արմավիրի մարզի տարածքում է հոսում մեծամոր գետը Վ. Ձորի տարածքով հոսում է արփա գետը

Սյունիքի մարզով է հոսում ողջի, որոտան գետերը։